اخبار هنری : فیلم پدران داستان یک تصادف است. داستان ماشینی که سرنشینانش دو دوست صمیمی هستند و این تصادف منجر به مرگ یکی از آنها میشود. پدر این دو پسر جوان در تقابل هم قرار میگیرند تا هر کدام مقصر را پسر دیگری جلوه دهد اما در ادامه فیلم متوجه میشویم مقصر اصلی کسی است که هیچکس انتظارش را ندارد. پلات فیلم پدران تنها بر همین یک خط روایی بنا شده است و درواقع هیچ پایه و رگه دیگری ندارد. در فیلم پدران یاد میگیریم که یک طرح خوب به تنهایی ما را به یک فیلم خوب نمیرساند.
فیلم پدران چیزی به سینمای ایران اضافه نمیکند. انگار این طرح که بیشتر مناسب تلهفیلم است نوشته شده است بهانهای میشود تا مخاطب امروز دوباره با صحنههای مکرر فیلمهای اجتماعی اینروزها رو به رو شود اما اینبار بدون انگیزهای برای دنبال کردن آن. همانطور که از اسم فیلم برمیآید تلاش فیلم نشان دادن رابطه پدرها با پسرانشان است. فیلم دو نمونه متفاوت از پدر و پسر را انتخاب کرده است. اما نه قصه و نه کارگردانی باعث شده با روایای جذاب و متفاوتی از این رابطه را ببینیم. چیزی که ممکن بود باعث نجات فیلم شود کاراکتر یکی از پدرهای معلم است که فاصله زیادی با نسل امروز دارد. اما بخش زیادی از فیلم به جای پرداختن به این ویژگی او به تلاش تصنعی او در پیدا کردن شاهد تصادف میگذرد.
فیلم سالم صلواتی درواقع یک تلاش در یک خط روایی محدود است. تلاشی که میخواهد مسائل اخلاقی، اجتماعی و اختلاف طبقاتی را در دل همین خط روایی بی شاخ و برگ نشان دهد. مواجه معلم هنگام پیدا کردن شاهد با خانوادهای بسته و یک قصاب کشتارگاه از همین دغدغه خبر میدهد. در بین چنین لحظاتی از قضا لحظات روانکاوانه و احساسی بیشتر موفق عمل میکنند. صحنه تردید یکی از دو دوست برای رفتن به خاک دوست مقتول، یا صحنه مواجه پدر مقتول با دوست دختر او بسیار بهتر از بقیه صحنهها هستند. درواقع وقتی طرح روایی ما بیش از حد ساده است و کلا بر یک گره و گره فکنی مستقیم سوار شده صحنههایی که ابعاد دراماتیک کاراکترها را رونمایی کند همیشه موفقتر عمل خواهد کرد. کارگردان بدون آگاهی بر این نکته، فیلم را با صحنههایی از جنس دیگر کشدار و شکستخورده کرده است. واکنش کاراکترها به یک فاجعه هیچ رنگ و بویی از تازگی ندارد. مادری که به قرص و خواب پناه میبرد و پدری که کینه به دل میگیرد شباهتی بسیار به همه فیلمهای دیگر قصاص دارد.
سالم صلواتی در فیلم قبلی خود موفقتر بوده است. این فیلم نسبتا کمهزینه بدون حضوره چهرههای مطرح چندان توجه منتقدان را جلب نکرده است و آنها را ناامید کرده. اما در خفا میتوان گفت کارگردان برای پیشبرد قصه خود از عناصر دلپذیری هم استفاده کرده است.مثلا به نظر استفاده از فیلم تصادف یا فیلمهای موجود در موبایل در شکلگیری پیرنگ نکته تازهای است اما با این وجود عناصر این فیلم کشش لازم را برای یک فیلم بلند را ندارند.
یک مشکل دیگر کارگردانی فیلم پدران تاکید بیش از حد کارگردان در نشان دادن معنای تصاویر است. او نمی خواهد تصاویر به تنهایی بار معنایی خود را خلق کنند و در اغلب موارد تاکیدی اضافی را روی آنها سوار میکند. نگاه عصبی فاجعهبار پدری که نمی خواهد خانوادهاش شاهد باشد حتی خندهدار به نظر میرسد. دیالوگهایی که میخواهند سابقه معلم را توضیح دهند هم با چنین رویکردی گفته میشوند. این تاکید زیاد در افشاسازی از یک طرف طرح را بیعیب و نقص میکند اما زبان سینمایی فیلم را مخدوش میکند. در شعارهای تبلیغاتی فیلم گفته شده است فیلمی بر اساس روابط دو نسل متفاوت اما بسیاری نیز از این شعار تعجب کردند. زیرا فیلم ماجرای یک قصاص است تا ملودرامی بر اساس روابط پدران و پسران.
حمید توران پور