اخبار هنری : پیش از انقلاب و سال های آغازین آن،یعنی پیش از آنکه تمامیت خواهان و دشمنان دوست نمای سینمای ایران،برای اکران فیلم های خارجی محدودیت و ممنوعیت ایجاد کنند، چند سینمای شاخص وجود داشت که اغلب فیلم های هندی نشان می دادند، سینماهای دیگر نیز هر از گاهی چنین آثاری را نمایش می دادند، اما حدود چهار سینما مخصوص اکران فیلم های هندی بودند، سینماهای همای، اروپا، حافظ و ایفل. شاید نسل الان این سینماها را نشناسد.
سینما اروپا و حافظ در خیابان شاه آباد سابق و جمهوری امروز بودند.
در محدوده این سینماها اغذیه فروشی های چندی بودند،اما دو مغازه از شهرت بیشتری برخوردار بودند،یکی ساندویچ های کوکو سبزی خوشمزه و معروفی داشت و دیگری همبرگرهایی با گوشت تازه.کمتر کسی از مخاطبان این دو سینما بود که پیش یا پس از دیدن فیلم سری به این دو اغذیه فروشی نزده باشد.طبق عادت ابتدا با یک ساندویچ کوکو مراسم سینما رفتن را آغاز کردم.سالن سینما مانند همیشه شلوغ بود و دودآلود.به سختی برای خود جایی بالای همکف پیدا کرده و روی صندلی جای گرفتم.(تا آنجا که یادم می آید دو سینما بودند که بین طبقه همکف و بالکن،چند ردیف صندلی داشتند،یکی سینما اروپا بود و دیگری پارامونت که سال هاست متروکه شده اند.)
سینما اروپا پیش از انقلاب فیلمی هندی گذاشته بود با نام «بابی» که شبیه چنین اسمی را در میان دیگر فیلم های هندی که دیده بودم سراغ نداشتم. بازیگران آن نیز برایم ناآشنا بودند.در دهه 70 میلادی بازیگران زیادی در سینمای هند فعال بودند که در آن زمان جزو نسل جدید به حساب می آمدند.نسل ما سینمای هند را با هنرمندانی مانند راج کاپور،راجندرا کمار
،ویجنتی مالا و…می شناخت.بازیگر اول فیلم «بابی» جوان زیبایی با موهای مجعد بود به نام ریشی کاپور.فیلمی عاشقانه بود که پیش از آن نظیرش را با این سبک و سیاق در میان فیلم های هندی ندیده بودم،اگر چه داستانش مانند دیگر فیلم های هندی بود،اما سبک آن با آثار دیگری که دیده بودم متفاوت بود.در آن زمان نمی دانستم بازیگر اول فیلم فرزند راج کاپور بزرگ است،اما خیلی زود متوجه شدم از نسل آن هنرمند نابغه است.
ریشی کاپور خیلی زود در سینمای هند پیشرفت کرد و سپس کارگردان و تهیه کننده نیز شد.هرچند پا جای پدرش گذاشته بود،اما هرگز نمی توان او و دیگر هنرمندان هندی را با نابغه ای مانند راج کاپور مقایسه کرد.
مدتی پس از انقلاب نمایش فیلم های هندی و خارجی ممنوع و محدود شد و دیگر چشم مان به جمال بازیگران هندی در سینما روشن نشد.برخی از فیلم های هندی در قالب بتاماکس ،وی.اچ.اس و سپس سی.دی و دی.وی.دی دست به دست می شد،اما دل و دماغ دیدن شان را نداشتم، زیرا دیدن این گونه فیلم ها در سینما برایم جذاب بود. عشق سینماهایی مانند من،پیش از فیلم، ورود به سینما و قرار گرفتن در آن فضا برای مان جذاب بود و حس خاصی به ما می داد.آخرین فیلم هندی که در سینما دیدم «شعله» بود که خیلی هم طرفدار پیدا کرد.شاید بتوان گفت آخرین خاطره من از سینمای هند در ایران به فیلم «بابی» و «شعله» بر می گردد.
ریشی کاپور بسیار فیلم بازی و کارگردانی کرد،اما هیچ کدام از آنها را ندیدم یا نخواستم در قاب تنگ تلویزیون ببینم.چندی پیش یکی از شبکه های صداوسیما فیلمی هندی نمایش داد که در آن پیرمردی چاق بازی می کرد،چهره اش برایم بسیار آشنا می آمد،اما به یادآوردنش خیلی سخت بود،سرانجام شناختمش و دلم خیلی گرفت ، یک لحظه چهره آن جوان زیباروی فیلم «بابی» با آن اندام متناسب مقابل چشمانم آمد که اکنون به مرد مسن و چاقی تبدیل شده بود!دروغ نگویم بغضی هم در گلویم نشست،اما نشکست!
روز پنجشنبه که خبر فوت ریشی کاپور به چشمم آمد،دلم خیلی بیشتر گرفت،یکباره تمام بازیگران درگذشته سینمای هند و جهان پیش چشمم ظاهر شدند،نه با چهره های شکسته،بلکه در سیمای قهرمان فیلم ها.
خواستم همان زمان که خبر را دیدم متنی بنویسم،اما ذهن و دستم یاری ام ندادند.پس از ساعت ها خودم را پیدا کرده و از آن دلتنگی کمی رها شده و قلم در دست گرفتم برای نوشتن یادنامه ای از ریشی کاپور و خاطرات سینمایی.
خیلی خوشحال بوده و هستم که جزو عاشقان سینما بودم و توانستم شاهکارهای سینمای جهان و هنرنمایی بازیگران جذاب و تکرار نشدنی تاریخ سینما را روی پرده های عریض ببینم.ای کاش منفعت طلبان و مدیران ناکارآمد، علاقه مندان سینما را از دیدن فیلم های خوب خارجی روی پرده محروم نمی کردند!
هرچه برای نسل جدید از لاله زار باشکوه و سینماهایش بگوییم و بنویسیم و هر چه خاطرات سینمایی را برای شان بازگویی کنیم،آنان هرگز حس نکرده و نخواهند کرد.لذتی را که عاشقان سینمایی مانند من از رفتن به سینما و دیدن فیلم های سرگرم کننده و خاطره انگیز بردیم،این نسل هرگز نخواهد چشید.
یاد ریشی کاپور و دیگر ستارگان سینمای هند و جهان گرامی باد.
سید رضا اورنگ
