اخبار هنری:
ــ یادداشت بهرام بیضایی در نظرخواهی ده فیلم عمر مجلهٔ سوره سینما در سال ۱۳۷۲
ــ مرا میبخشید که شهامت منتقدان در انتخاب ده بهترین فیلمهای تاریخ سینما را ندارم. واقعا نه، وقتی انتخاب هر فیلم بزرگ به معنای حذف دهها فیلم ستودنی و برگزیدهٔ دیگر من است، راهی جز پوزش خواستن نمیماند. وقتی برگزیدههای من از فیلمهای برخی کشورهای اروپایی ــ هر کدام به تنهایی ــ از ده تا بیشتر است؛ و برای نمونه از شش چاپلین که در فهرست دارم نمیتوانم حتی یک کدامش را حذف کنم و….
و اما دربارهٔ کارگردانان: آیزنشتاین نمیتوانست «سرگیجه» را بسازد و هیچکاک نمیتوانست «پاترپانچالی» را. جان فورد نمیتوانست «کتابهای پراسپرو» را بسازد و آنتونیونی نمیتوانست «هفت سامورایی» را. برگمان نمیتواند جای یانچو و میزوگوچی را بگیرد، و حتی فلینی جای پازولینی را؛ و حتما درایر یا بونوئل نمیتوانستند «آواز در باران» را بسازند؛ و من برای ادامهٔ زندگی به همهٔ اینها نیاز دارم؛ از ملییس و گریفیث تا گریناوی و آنها که میآیند، هر که خطر کند.
بدین ترتیب اجازه دهید این فهرست سفید دهتایی را تقدیم کنم به فیلمهای آرزو شده و نساختهٔ آنها که بیشترین مشکل را داشتهاند. به هر معلم و راهگشای بزرگی که زیر فشار استبداد یا حکومت سرمایه، اعدام حرفهای شد (از ولز و آیزنشتاین و گانس و اشتروهایم تا پاراجانف و تارکوفسکی و دیگران). به ده فیلم تصور شده و تصویر نشدهای که فرهنگ جهان از شناختن آنها محروم ماند؛ و سرمایههایی به مراتب بیش از آنچه صرف ساختن آنها بشود صرف جلوگیری از آنها شد.