نقد فیلم دنیای ژوراسیک: قلمرو (Jurassic World Dominion) | ترکیب نوستالژی و کلیشه

فیلم Jurassic World به‌عنوان شروع کننده سری دوم مجموعه پارک ژوراسیک با اینکه اثری خیلی تازه و جدیدی به حساب نمی‌آمد، اما شروع موفقی در گیشه داشت و توانست مورد توجه تماشاگران و حتی گروهی از منتقدان قرار بگیرد. بااین‌حال، سه‌گانه دنیای ژوراسیک با فیلم Jurassic World: Fallen Kingdom نشان داد که ظاهرا سازندگان به خوبی از قسمت دوم و سوم فیلم پارک ژوراسیک درس نگرفته‌اند و حالا در حال تکرار همان اشتباهات هستند.

حالا مدتی می‌شود که فیلم Jurassic World Dominion اکران شده است که این فیلم به اتفاقات سه‌گانه دوم و حداقل طبق گفته تهیه‌کنندگان به داستان اصلی مجموعه پارک ژوراسیک/دنیای ژوراسیک پایان خواهد داد. اتفاقات فیلم Jurassic World 3 حدود ۴ سال پس از حوادث فیلم Fallen Kingdom جریان دارد که دایناسورها در سطح جهان در بین انسان‌ها در حال زندگی هستند و حالا تهدید جدیدی ممکن است باعث انقراض انسان‌ها و حتی دیگر موجودات شود.

با اینکه فیلم Jurassic World: Fallen Kingdom در مقایسه با قسمت اول با افت فاحشی مواجه شد و نتوانست آن چیزی را که طرفداران انتظار داشتند، برآورده کند، اما پایان آن یک پتانسیل جذاب را برای ادامه داستان ارائه کرد که در آن شاید بالاخره قرار بود ببینیم که زندگی انسان‌ها و دایناسورها درکنار یکدیگر چگونه خواهد بود. فیلم Jurassic World Dominion درواقع چنین موضوعی را هم انجام می‌دهد و حداقل در بخش‌های ابتدایی فیلم شاهد پرداختن به چنین موضوعی هستیم.

زندگی انسان‌ها درکنار دایناسورها با اینکه پتانسیل بالایی دارد، اما بیشتر به یک بهانه برای شروع اتفاقات فیلم تبدیل می‌شود و سازندگان تصمیم ندارند تا مانور زیادی روی چنین موضوعی انجام دهند. خبر بد در مورد فیلم Jurassic World 3 این است که ما به‌جای دیدن چنین چالشی قرار است دوباره به سبک فیلم‌های گذشته دنیای پارک ژوراسیک بازگردیم و نمایش زندگی انسان‌ها و دایناسورها بیشتر جنبه نمایشی دارد.

صد البته که پس از چهار سال از اتفاقات قسمت قبلی می‌توان گفت که تا حدی حضور دایناسورها درکنار انسان‌ها کم کم در حال عادی شدن است، اما فیلم در بخش‌هایی مثل صحنه‌هایی که در مالت رخ می‌دهد، بیشتر شبیه به این است که انگار صدها سال دایناسورها در حال زندگی درکنار ما هستند و همه چیز بیش از حد عادی جلوه داده شده است. ما زمانی‌که دنبال پرداختن به چنین موضوعی هستیم، انتظار داریم که انسان‌ها و دایناسورها وارد نبردی برای بقا در سیاره شوند تا جایی‌که احساس کنیم احتمال دارد تا یکی از دو گروه منقرض شوند.

فیلم Jurassic World Dominion به‌جای پرداختن به این موضوعات و تحقق وعده‌اش خیلی سریع به فرمول فیلم‌های گذشته باز می‌گردد تا نشان دهد سازندگان نه قرار است ریسک خاصی کنند و نه احتمالا توانایی آن را دارند. اولین نکته این است که کالین ترورو، کارگردان فیلم پیش از ساخت فیلم دنیای ژوراسیک 3 وعده داد که دیگر خبری از دایناسورهای جهش یافته نیست. خبر خوب این است که این موضوع حقیقت دارد، اما خبر بد این است که آن‌ها به‌جای دایناسورها سراغ موجودات دیگه رفته‌اند.

پس ما عملا در این قسمت هم قرار است موجوداتی جهش یافته را مشاهده کنیم که در حال تبدیل شدن به خطری برای انسان‌ها هستند که در این فیلم نوبت به ملخ‌ها رسیده است. ملخ‌های جهش یافته شاید ورود قدرتمند و نسبتا ترسناکی داشته باشند، اما در ادامه حضور آن‌ها کم و کمتر می‌شود و تنها زمانی ظاهر می‌شوند که فیلم به آن‌ها نیاز داشته باشد. پس از ورود ملخ‌ها، فیلم Jurassic World Dominion وارد مسیر تکرار فیلم‌های گذشته می‌شود که این تکرار درواقع ترکیبی از ۵ قسمت گذشته است.

با ورود شخصیت‌های سه‌گانه اول بدون شک از این خبر که دوباره قرار است سم نیل، جف گلدبلوم و لورا درن را در دنیای پارک ژوراسیک ببینم، خوشحال شدم، اما متاسفانه فیلم به‌جای اینکه از آن‌ها در مسیر درستی بهره ببرد تصمیم می‌گیرد تا صرفا با تکرار نوستالژی آن‌ها در فیلم دنیای ژوراسیک 3 به تصویر بکشد. فقط برای نمونه گرفتار شدن ماشین در یک هوای بارانی در گل و لای کنار جاده و احتمال سقوط آن به پایین تا صحنه‌ای که جف گلدبلوم دوباره یک منور را در دستش می‌گیرد تا دایناسوری که دوستانش را تهدید می‌کند، از صحنه دور کند.

این تکرارها صرفا فقط در مورد سه‌گانه اول مثل تکرار صحنه متحیر شدن لورا درن از تماشا دایناسورها نیست و این موضوع در مورد قسمت‌های قبلی نیز صدق می‌کند. این موضوع تا حد زیادی در مورد فیلم Jurassic World Dominion آزار دهنده است که چرا کالین ترورو تصمیم گرفته تا انقدر فیلم‌های گذشته را در این فیلم تکرار کند. او حتی به سراغ پایان فیلم Jurassic World رفته و این صحنه را دقیقا با صحنه پایانی فیلم Fallen Kingdom ترکیب کرده و دقیقا همان صحنه‌ها را در اینجا هم پیاده کرده است.

مثل صحنه پایانی قسمت اول، تی‌رکس با دایناسور مرگباری که جان قهرمانان داستان را تهدید می‌کند، درگیر می‌شود و در این راه دوباره از دایناسور دیگری کمک می‌گیرد تا این دایناسور مرگبار را شکست دهد. درست مانند قسمت دوم این دایناسور بدنش با فرو رفتن در چند تیغه کشته می‌شود و به شکل عادی قابل کشتن نیست تا ما شاهد تکرار صحنه‌های دو قسمت قبلی در این فیلم باشیم. اما آیا این تمام تکراری است که در فیلم Jurassic World Dominion شاهد هستیم؟ بزرگ‌ترین جرم این قسمت درواقع بازگشت به اصول اولیه فیلم‌های پارک ژوراسیک است.

فیلم Jurassic World 3 به‌جای اینکه روی هم‌زیستی انسان‌ها درکنار دایناسورها تمرکز کند و روی تلاش برای بقا در یک دنیای بزرگ‌تر متمرکز شود، دوباره ما را به یک محیط بسته می‌برد. درست است که خبری از پارک یا جزیره دیگری نیست، اما ما به محیطی باز می‌گردیم که دقیقا همان حکم پارک را دارد. اینکه سازندگان صرفا نام دیگری به این پارک داده‌اند باعث نمی‌شود تا تغییری در اصل ماجرا ایجاد کند و پاک کردن صورت مسئله هرگز قرار نیست باعث شود یک موضوع تکراری به یک نکته جدید و تازه تبدیل شود.

تکرار و کلیشه همیشه یک نکته کاملا منفی نیست و درواقع هدف از ساخت فیلمی مثل فیلم دنیای ژوراسیک 3 سرگرم کردن بیننده است، اما فیلم Jurassic World Dominion با هدف دیگری تولید شد و درنهایت به الگو فیلم‌های گذشته بازگشته است تا حدی که به‌راحتی می‌توانید هر لحظه و صحنه فیلم را پیش‌بینی کنید. کنار این موضوعات هم چند صحنه خاطره‌انگیز از سری قبل گنجانده شده است تا بیشتر احساس کنیم که نویسندگان در زمان نوشتن فیلمنامه همزمان در حال تماشا ۵ قسمت قبلی بوده‌اند.

پایان اسپویل

از نظر فنی بدون شک فیلم Jurassic World Dominion یکی از خوش‌ساخت‌ترین فیلم‌های سال ۲۰۲۲ است که از کیفیت بالایی برخودار است و همچنین درکنار خلق دایناسورهایی در اندازه واقعی که به بهبود کیفیت فیلم کمک کرده، شاهد خلق صحنه‌های زیبا و چشم نوازی در طول فیلم هستیم. عملکرد بازیگران اصلی فیلم Jurassic World 3 قابل قبول و خوب است و این موضوع در مورد سه شخصیت سه‌گانه اصلی و سه شخصیت سه‌گانه فعلی صدق می‌کند.

بااین‌حال، شخصیت‌های جدید فیلم تا حد زیادی شخصیت‌های آزار دهنده و ضعیفی هستند. این موضوع در مورد شخصیت شرور سریال بسیار صادق است که ظاهرا الگو آن‌ها مدیران اپل بوده است و درنهایت با شخصیتی طرف هستیم که بیشتر از اینکه به‌عنوان یک نابغه به‌نظر برسد، بیشتر یک شخصیت روی اعصاب بیننده است. اهداف او با اینکه مشخص است، اما اعمالش نه به شکلی که انتظارش را داریم شیطانی است و نه واقعا باهوش به تصویر کشیده شده است.

در مقابل دیگر شخصیت‌های جدید هم وضعیت بهتری ندارند و شخصیت کایلا می‌تواند به‌راحتی لقب بی‌نمک‌ترین شخصیت ۶ فیلم پارک/دنیای ژوراسیک را دریافت کند. مشخص نیست که دقیقا ایده شوخی‌های متعدد در طول فیلم Jurassic World Dominion متعلق به چه کسی بوده است، اما این موضوع به بخش‌های جدی فیلم که انتظار داریم بیشتر حال و هوای بقا و ترس و وحشت داشته باشند، ضربه زیادی است. متاسفانه فیلم مشکلات عجیبی دارد که به‌راحتی قابل حمل به‌نظر می‌رسید که به‌راحتی سازندگان از آن عبور کرده‌اند.

اما فیلم Jurassic World Dominion با وجود همه مشکلاتی که دارد حداقل در یک مورد عملکرد خوبی دارد و آن هم تبدیل شدن به فیلمی کمی بهتر و کاملا سرگرم‌کننده‌تر از فیلم Jurassic World: Fallen Kingdom است. قسمت دوم فیلم دنیای ژوراسیک با اینکه تلاش کرد یک کار متفاوت در فیلم‌های این امجموعه انجام دهد، ولی در نیمه دوم با افت فاحشی مواجه شد، اما قسمت سوم حداقل با استفاده از کلیشه‌ها و تمامی موارد تکراری و نوستالژی توانست فیلمی کاملا سرگرم کننده باشد.

درواقع سازندگان فیلم که می‌دانستند قرار نیست کار جدیدی را انجام دهند، تصمیم گرفتند تا با نمایش و آوردن دایناسورهای غول‌پیکر و مرگبار چندین صحنه اکشن بزرگ را خلق کنند تا اینکه صرفا تمرکز فیلم روی تعقیب و گریز دایناسورها با شخصیت‌های انسانی فیلم باشد. بااین‌حال فیلم Jurassic World Dominion دوباره داستان بعد از اکران فیلم The Lost World: Jurassic Park را تکرار کرد: مردم بیشتر از اینکه برای تماشا قهرمانان فیلم هیجان‌زده باشند، برای تماشا مبارزات دایناسورهای غول پیکر هیجان‌زده هستند و خواهند بود و این موضوع قرار نیست تغییر کند.