اخبار هنری :
برناردو برتولوچی در نیمه اول سال ۱۳۴۵ چند ماه قبل از حادثه مرگ فروغ به ایران آمد. آن دو علایق کم و بیش مشترکی داشتند: شعر می‌سرودند و فیلم می‌ساختند. برتولوچی به ایران آمده بود تا فیلم مستندی را برای شرکت‌های نفتی بسازد. و به واسطه آشناییش با ابراهیم گلستان و فروغ فرخزاد در جشنواره سینمای مولف ــ پزارو بار دیگر با فروغ دیدار و گفتگو کرد. گفته می‌شود که فیلمبردار برتولوچی از گفتگوی آنها در سازمان فیلم گلستان فیلمبرداری کرده است. نواری از این گفتگو موجود است که برتولوچی به فرانسه از فروغ ۳ سوال به فرانسه می‌کند و به فروغ به فارسی پاسخ می‌دهد. متن این گفتگو عینا از روی نوار دونویسی شده و اصالت بافت جمله‌ها و همینطور لحن فروغ حفظ شده است.
برناردو برتولوچی: چه رابطه‌ای میان روشنفکران ایرانی با مکتب‌های ادبی و همچنین با مردمشان وجود دارد؟
فروغ فرخزاد: اصولا رابطه میان افراد یک جامعه موقعی می‌تواند ایجاد شود یک رابطه معنوی که یک مقدار ایده‌آل‌های معنوی ــ ایده‌ال‌های مشترک معنوی توی جامعه وجود داشته باشد. و در جامعه ما فعلا یک چنین حالتی اصلا نمی‌تواند وجود داشته باشد. برای اینکه ما در یک دوره تحول زندگی می‌کنیم دوره‌ای که مقدار زیادی از مسائل اخلاقی تمامی مفاهیم اخلاقی، هر چیزی که به اصطلاح پیش از این سازنده جامعه سازنده روحیات جامعه ما بوده است این‌ها همه به هم ریخته‌اند و حالا چیزهای مختلفی جای انها را گرفته‌اند. حتی در میان روشنفکران ما هم هنوز رابطه‌ای شکل نگرفته است. بخاطر اینکه گفتم که آن چیزی که می‌تواند این رابطه را ایجاد کند و یک هماهنگی است در یک سلسله افکار ــ ایده‌ال‌ها ــ آرزوها ــ هدف‌ها و خواست‌ها که وقتی این هماهنگی وجود نداشته باشد طبیعی است که این رابطه هم نمی‌تواند بوجود بیاید. و بنابراین اصلا رابطه‌ای نیست. یک روشنفکر ایرانی تماشاچی جامعه‌اش است. جامعه‌ای که تقریبا بهش پشت کرده. روشنفکر آدمی است که در درجه اول یک فعالیت‌هایی می‌کند برای یک مقدار پیشرفت‌های معنوی. به این آدم‌ها بیشتر می‌شود گفت روشنفکر تا آدم‌هایی که یک سلسله فعالیت‌های مثلا تکنیکی می‌کنند. مثلا فعالیت‌های اقتصادی می‌کنند. فعالیت می‌کنند برای مثلا بالا رفتن یک سلسله ساختمان. بوجود آوردن یک سلسله کارخانه. بوجود آوردن یک سلسله چیزهایی که یک مقدار رفاه اقتصادی تو زندگی مردم ایجاد می‌کند. روشنفکر به نظر من آدمی است که فکر می‌کند برای حل مسایل معنوی زندگی؛ ما گفتیم روشنفکر ایرانی پس مسئله محلی شد. مربوط می‌شود به ایران. من درباره آنجایی که دارم زندگی می‌کنم و راجع به آدم‌هایی که اطرافم هست صحبت می‌کنم و این مسئله را قضاوت می‌کنم.
برناردو برتولوچی: بنظر می‌رسد که فیلم شما درباره جذام و جذامی‌هاست. اما شما قصد بیان موضوع و مفهومی عمیق‌تر از مسئله جذام داشته‌اید.
فروغ فرخزاد: بله این طبیعی است که اگر من فقط می‌خواستم یک فیلمی راجع به جذام درست کنم خب یک فیلم محدود به مسئله جذام و جذام خانه می‌شد. یک فیلم جدی می‌شد. ولی این محل برای من یک نمونه‌ای بود. یک الگویی بود از یک چیز کوچک و فشرده شده‌ای از یک دنیای وسیع‌تر با تمام بیماری‌ها. ناراحتی‌ها و گرفتاری‌هایی که در آن وجود دارد. و من وقتی که می‌خواستم این فیلم را بسازم سعی کردم که به این محیط با یک چنین دیدی نگاه کنم.
برناردو برتولوچی: آیا در ایران با مسائل زیادی روبرو هستید؟
فروغ فرخزاد: طبیعی است. اگر اسم این دوره را بشود گذاشت دوره شلوغ خب پس باید گفت که ما به انتظار نتیجه بالا رفتن این ساختمان‌هایی هستیم که به اصطلاح برای ایجاد یک مقدار پیشرفت مملکت لازم است. و منتظر نتیجه این بالارفتن‌ها و این ساختن‌ها هستیم.
ــ شناخت‌نامه فروغ ــ شهناز مرادی کوچی ــ نشر قطره
