اخبار هنری: طراحی صحنه از هنرهایی است که از آغاز سینما با آن همراه بوده و خواهد بود. پس از گذشت دهها سال، طراحی صحنه پیشرفت شایانی کرده و متدهای جدیدی وارد آن شده است. بدون طراحی صحنه مناسب و جذاب، فیلمها جذابیت خود را از دست میدهند. بسیاری از فیلمها موفقیت خود را مدیون طراحی صحنه خوب هستند. پس از اختراع تلویزیون و آغاز ساخت برنامهها و سریالهای تلویزیونی، طراحی صحنه به کمک تلویزیون آمده و نوعی دیگر از طراحی را به نمایش گذاشت، به خصوص در برنامهها و شوهای تلویزیونی. بخش زیادی از کنداکتور شبکههای تلویزیونی به ساخت برنامهها و شوهای مختلف اختصاص دارد. هر برنامه تلویزیونی طراحی خاص خود را دارد که حتی شناسنامه آن محسوب میشود. بخش اخبار شبکههای مختلف نیز از این امر مستثنی نیستند. برای همین هر کدام طراحی خاص خود را دارند که بینندگان بدون دیدن آرم شبکه، از روی این طراحی متوجه میشوند اخبار کدام شبکه در حال پخش است. برنامهها و شوهای زیادی در شبکههای تلویزیونی دنیا ساخته و پخش میشوند که بینندگان فراوانی را پای گیرندهها مینشانند.
برای جذب بیشتر مخاطب، متولیان برنامهها سعی دارند با ساخت دکوری مناسب و چشم نواز گوی سبقت را از رقبا بربایند.
تعداد برنامهها و شوهای جذاب تلویزیونی در شبکههای مختلف جهان آن قدر زیاد است که نمیتوان از آنها نام برد. در کشور ما نیز، از آغاز ورود تلویزیون طراحی صحنه عنصر جدایی ناپذیر برنامهها و شوهای تلویزیونی شد. همواره تهیهکنندگان و مدیران شبکهها، بخش قابل توجهی از بودجه برنامه را به طراحی صحنه اختصاص میدهند. متاسفانه طراحی صحنه در صدا و سیمای ایران، با توجه به بودجهای که به آن اختصاص میدهند، بسیار عقبتر از کشورهای پیشرفته و صاحب تلویزیون است.
کپی برداری از طراحی صحنه برنامهها و شوهای خارجی، در صدا و سیما اپیدمی شده و کسی جلودار آن نیست و گویا نخواهد بود. برخی از مدیران صدا و سیما و کپی برداران، نه تنها از این کار خود اظهار ندامت نکرده، بلکه از آن دفاع تمام قد نیز میکنند! هنر، صنعت، اندیشه و سلیقه فاکتور مهم طراحی و ساخت دکورها هستند. کسی که مدیریت طراحی صحنه را به عهده میگیرد، باید هنرمندی صاحب ذوق، صنعتکاری ماهر و فردی صاحب سلیقه و اندیشمند باشد. وی، هم باید مدیوم تلویزیون را بشناسد و هم بداند برنامهای که میخواهد برای آن دکور طراحی کند، چه هدفی را دنبال کرده و چه چیزی را میخواهد به بیننده نشان دهد. کسی که صاحب این فن باشد، به خوبی از عهده آن بر میآید. مگر طراحی صحنه خوب چه تواناییهایی میخواهد که از عهده عدهای از طراحان صحنه کشور خارج است؟ یعنی با این همه ادعا و مدارک دانشگاهی از عهده یک طراحی صحنه متوسط و ساده بر نمیآیند؟!
کپی کردن از کار دیگران، نه کاری است اخلاقی و نه شایسته سازمان عریض و طویل تلویزیون. باید هر چه زودتر جلوی این کار گرفته شود. امروز عصر ارتباطات و اینترنت است، در کسری از ثانیه انواع اطلاعات در دسترس مخاطبان قرار میگیرد. مردم، به ویژه جوانان با گذشته فرق میکنند. آنان همه چیز را رصد کرده و با دیگران تبادل اطلاعات میکنند. مگر میشود از برنامه یک شبکه ماهوارهای کپی برداری کرد و کسی نفهمد؟! متاسفانه در برخی از برنامهها نیز در طراحی دکور بی سلیقگی به خرج داده میشود. بعضی از دکورها نیز آن قدر شلوغ و ناهماهنگ است که چشم هر بینندهای را آزار می دهد.اگر عناصر تشکیل دهنده یک دکور با هم تناسب نداشته باشند،دیدن آن دکور برای بینندگان واقعا آزار دهنده خواهد بود. گاهی طراحی های صحنه آنچنان بیسلیقه و شلوغ است که قدرت حرکت را از دوربینها نیز می گیرد. معلوم نیست برخی از طراحان و سازندگان دکور، از ساخت چنین دکورهایی چه منظور و هدفی داشته و دارند؟
در کشور ما کم نیستند طراح صحنههای خوش سلیقه و با سواد، اما چرا چنین اتفاقاتی افتاده و میافتد؟ آیا پروژهها به اشخاص خاصی داده میشود یا مزایده ویژه ای در کار است؟! هر چه هست آسیب فراوانی به پرستیژ صدا و سیما و سینما زده و می زند.
سیدرضا اورنگ