ژان-کلود کریر: اروپاییها هنوز برای تجربه ارزش و اهمیت قائلند؛ درست عکس امریکاییها که کلیشه را به هر چیزی ترجیح میدهند. یکی از درسهای فیلمسازی در اروپا این است که از کلیشهها فرار کنید. چارچوبها و قواعد از اول وجود نداشتهاند. اول فیلمها را ساختهاند و بعد براساس آن فیلمها چارچوب و قواعدی را روی کاغذ آوردهاند. فیلمسازهای جوان فرانسوی از این نظر به موج نوییها شباهت دارند؛ چون همهی آن قواعد قبلی را در فیلمهایشان زیر پا میگذارند.
▪️با اینکه بعضی از مهمترین منتقدان امریکایی مثل رزنبام سینمای کیارستمی را دوست دارند و دربارهاش کتاب نوشتهاند، ولی، ظاهرا، تماشاگران کمتری در امریکا فیلمهای او را میبینند. انگار تماشاگران اروپایی کیارستمی بیشتر هستند.
▫️ژان-کلود کریر: مسئلهٔ زبان را فراموش نکنید. اروپاییهایی که زبانشان انگلیسی نیست، خودشان را عادت دادهاند به اینکه فیلمها را با زیرنویس ببینند. امریکاییها حوصلهٔ زیرنویس را ندارند. یکجورهایی تنبل محسوب میشوند. شاید اگر زبان فیلمهای کیارستمی انگلیسی بود، همهٔ دنیا عاشقشان میشدند.
▪️بهنظرتان دوبلهٔ این فیلمها کار درستی است؟
▫️ژان-کلود کریر: نه، اصلا. تماشای فیلمهای کیارستمی بدون صدای اصلی واقعا کار اشتباهی است. خیلی چیزها در دوبله از دست میرود. صدای فیلمهای کیارستمی خودش یکجور موسیقی است. با حذف این صداها عملا فیلم ناقص میشود.